ساز و راز

غوطه ای در زلال جاری موسیقی

ساز و راز

غوطه ای در زلال جاری موسیقی

همنوازی سه تار و پیانو در سال ۱۳۸۴

                                    


              کنسرت دو نوازی سه تار و پیانو توسط : محسن عاقل ( سه تار ) و رامین یگانه ( پیانو) 

                                                      « فیلم »

درسی از استاد کیوان ساکت ( توصیه برای پیشرفت در هنر )

سخن از استاد هنرمندی است که در شکوفه زار تار و سه تار شور و وجدی مضاعف آفریده ، گویی در آن جانی تازه دمیده است. اجراها و آثار فاخر و با شکوهی که زلالی نغمات و جملات را با خود دارد، شاخصهْ هنرمندی ست که پذیرای صیقلی شدن در گذر روزگار در مسیر کمال شده که با تمرین و ممارست سیری ناپذیر در کسب شیوایی و هرچه متعالی تر شدن بیانش، در قله ای رفیع ایستاده است .

توصیه و آموزه ای از ایشان در پی می آید تا برای کسانی که در مسیر هنر گام برمی دارند و به پیشرفت هنری خویش می اندیشند به کار آید ؛      


استاد کیوان ساکت :

اول این که ،  با  کار و تلاش  مستمر ، دانش و معرفت (شناخت) و توانایی خود را افزایش دهند. در  کنار  آن  بکوشند که از دنیای زیبا و شگفت انگیز  کودکی  دور  نشوند .

مثالی بیاورم ؛ از پیکاسو نقل می کنند که  :  « هنگامی که ده ساله بودم ، مانند روبنس  ( بزرگترین طراح دوره ی باروک ) می توانستم طراحی کنم ، ولی پنجاه سال طول کشید تا توانستم زندگی را از دریچه ی چشم یک کودک شش ساله ببینم » . میدانید چرا ؟ چون در دل پاک کودک جایی برای غرض ، کینه ، نفرت ، زشتی و محاسباتی که افراد با هم دارند نیست.

ذهن آماده و قلب زلال و شفاف او بدور از هرگونه پیش داوری ، قدرت دیدن زیبایی ها و شگفتی هایی را دارد که کسانی که خود را بزرگ می دانند ، از درک آن عاجزند . چنین نگاهی ، همراه دانش و توانایی است که می تواند در کنارتوانایی خلق کردن آفریننده ی آثار هنری جاویدان باشد .

 

نکته ی دیگر پرهیز از خودنمایی و منیت است . به مصداق :

 
                  نردبان این جهان ما و منیست     عاقبت این نردبان افتادنیست    

                

                هر که بالاتر رود احمق تر است      استخوان او بتر خواهد شکست       


چیزی برای هنرمند زیان بارتر از منیت و خودنمایی و بازاری شدن نیست و این است که آیینه ی دل هنرمند را تیره می سازد .

آخرین توصیه ی من سه چیز است : کار و کار و کار .

درسی از استاد حسن کسایی ( توصیه به سه تار نوازان )

وقتی در جمعی نام از استاد حسن کسایی می آید ، در وجود شنونده ناخواسته حسی از احترام و معنویت پدیدار می شود . چرا که سخن از انسانیست که همیشه و از هر زبان فقط و فقط تحسین و تمجید می شنوی .  و هنگامی که سخن از هنر ایشان به میان می آید ، خواه گوینده استادی باشد و خواه هنرجویی و خواه یک مشتاق به موسیقی باز حالتی از تعظیم در برابر هنر ایشان احساس میکنی .

غنیمتی ست اگر این استاد بزرگ و بی همتای « نی » و نوازنده صاحب سبک و بسیار شیرین نواز « سه تار » توصیه ای برای « سه تار نوازان » داشته باشند . 

                                                                                                      استاد کسایی

استاد حسن کسایی:

« سه تار ساز سهل و ممتنعیست ، یعنی هر کس شش ماه سه تار میزند ، فکر می کند به پایان راه رسیده است . ولی مضراب هایی  که  در  سه تار هست و اصلا اسلوب ساز زدن سه تار بسیار مشکل است و گردش صحیح ناخن و انگشت گذاری اگر در یک پوزیسیون (انگشت) غلط گذاشته شود ، امکان ندارد بشود اون جمله را صحیح اجرا کرد . اینست که دقت می خواهد. و البته یادم هست استاد عبادی می فرمودند : "من سه تار را به تفکیک نوازی و تک سیم زدن رساندم که زیبا باشد ولی بعد دوباره میبینم همون شلوغی را می کنند و مثل چگور ، سه تار را میزنند" و از این ناراحت بودند . ولی توصیه ای که می کنم ، به سه تار استاد صبا که نوارهایش موجود است و استاد ارسلان درگاهی و استاد عبادی گوش و توجه کنند. بقیه هم خوب سه تار زدند، اما این سه استاد را ترجیح می دهم » .

توضیح واژگان در موسیقی دستگاهی

هنر موسیقی                    

آهنگ

آهنگ ضربی

آهنگ بدون ضرب

دستگاه 

آواز 

گوشه

ردیف

گوشه های ملودیک

گوشه های ریتمیک

گوشه های تونیک

گوشه های متریک

مقام

مایه

گام

درجه

فاصله

تونیک

شاهد

ایست نهایی و موقت

حرکت بالارونده

حرکت پایین رونده

فرود


 



محسن عاقل

         
                                       شبی در کنسرت