ساز و راز

غوطه ای در زلال جاری موسیقی

ساز و راز

غوطه ای در زلال جاری موسیقی

جدید ترین اثر هنری استاد کیوان ساکت « یادگار سفر مسکو »

                                        « یادگار سفر مسکو »

این نام جدید ترین اثر هنری استاد کیوان ساکت است ، که در قالب یک آلبوم صوتی به مشتاقان موسیقی هنری ایران ارائه خواهد شد. 

 

این اثر موسیقایی همان طور که از نامش پیداست ؛ رهاورد وسوغاتی است ازآخرین کنسرت استاد کیوان ساکت که در مسکو اجرا شده است . 


استاد کیوان ساکت دراین برنامه به " تکنوازی سه تار" پرداخته اند . 

 

امید که زمینه ی اجرای اینگونه برنامه های ناب هنری در ایران عزیزمان به بهترین و شایسته ترین شکل فراهم شود .






                         ****************************

« بیایید تار و سه تار بنوازیم »


                   نخستین کتاب آموزشی در زمینه شیوه نوازندگی تار و سه تار 

         به دو زبان فارسی و انگلیسی تالیف « استاد کیوان ساکت »  منتشر شد.                               

این اثر هنری مکتوب در تکمیل دیگر کتب آموزشی ایشان ( شیوه نوین آموختن تار و سه تار ) که از استقبال چشمگیری در بین مشتاقان به آموزش تار و سه تار بهره برده است ، ارائه شده است .


از بارز ترین ویژگی های این کتاب که « بیایید تار و سه تار بنوازیم » نام دارد ، اینکه درسهای کتاب بیشتر آهنگین هستند و جمله بندی موسیقایی دارند و هنرجو از همان ابتدا با نواختن آهنگ ، تکنیک ها و مفاهیم موسیقی را یاد می گیرد .  


همچنین هنرجو با دینامیک ها و تمپو و پایه ای ترین و اصلی ترین و کاربردی ترین حالت های موسیقایی آشنا می شود . 


لازم به ذکر است که هنرجو با جدیدترین و بروز ترین شیوه ی آموزش برای کسب مهارت های نوازندگی و درک موسیقی ، تدریس می شود . 


جالب توجه اینکه 9 صفحه ابتدای این کتاب دست خط استاد علی نقی وزیری می باشد . 


به گفته استاد کیوان ساکت :

تمریناتی که در این کتاب طراحی شده ، به صورتی است که شاگرد به شکلی روان و در عین حال با دقت تمام ، با مباحث موجود در کتاب آشنا شود .

جدیدترین فعالیت های هنری « استاد کیوان ساکت »


استاد کیوان ساکت در تعطیلات نوروزی سپری شده ، روز یک شنبه ۲۷ مارس (۷ فروردین) کنسرت تکنوازی اش را در آموزشگاه موسیقی مرکزی مسکو برپا کرد .


این هنرمند در سخنانش در این اجرا ، مسائل آشنایی مردم روسیه با فرهنگ ایران از طریق موسیقی سنتی کشور خود را مطرح کرد و فرا رسیدن عید نوروز را به تمام ملت هایی که این جشن بهاری را برگزار می کنند ، تبریک گفت.


 

همچنین " کیوان ساکت " همراه دو نفر از اعضای گروه موسیقی اش "نغمه غلامی" خواننده ترانه های ایرانی و "کوشان یغمایی " تنبک نواز قسمتی از برنامه جدیدش " شادی آزادی " را در استودیو خبرگزاری «ریا نووستی» اجرا کرد.


این دو کنسرت در چارچوب عملی ساختن پروژه علمی ـ هنری وابسته به کنسرواتوار مسکو برگزار شد.                                                                  


موسیقی هنری ایران : کیوان ساکت از انتشار اثر موسیقایی « نای شکسته » خبر داد . این آلبوم با آهنگسازی کیوان ساکت و خوانندگی امیرمحمد تفتی منتشر می‌شود .


کیوان ساکت ، آهنگساز و نوازنده تار و سه تار با اعلام این مطلب به خبرنگار ایلنا گفت : این اثر شامل 12 قطعه‌ است که در مایه‌های دشتی و همایون ساخته شده است.

 

وی افزود : این آثار روی اشعار، شاعرانی چون امیر خسرو دهلوی، اسماعیل اکبری مهر و تنی چند از شاعران دیگر ساخته شده است و توسط بهترین نوازنده کشور اجرا شده است .


کیوان ساکت با اشاره به اینکه اثر موسیقی « نای شکسته » برای ترکیب ارکستر بزرگ نوشته شده است ، خاطرنشان کرد : نوازنده‌هایی چون استاد حسن کیوان ساکتناهید، ارسلان کامکار، محمد فرهمند، سیاوش ظهیرالدینی، ناصر رحیمی، میثم مروستی، علی جعفری پویان، کریم قربانی، علیرضا خورشیدفر، فرشید حفظی‌فر، علیرضا شیبانی، سعید عطوت، حسین میرزایی، مازیار حیدری و امیر نیک‌بین در این اثر نواخته‌اند.


وی با اشاره به اینکه این آلبوم از صدای قوی برخوردار است، گفت : این اثر به صورت آنسامبل اجرا و ضبط شده است ؛ به همین دلیل صدای ارکستر قوی و شفاف است.


این نوازنده تار و سه تار گفت : تمام آهنگ‌های آلبوم « نای شکسته » جدید است ؛ غیر از قطعه « گریه را به مستی بهانه کردم » که دوباره آن را تنظیم کرده‌ام .


کیوان ساکت در ادامه صحبت‌های خود همچنین از انتشار کتاب « بیایید تار و سه‌ تار بنوازیم » به زبان فارسی و انگلیسی خبر داد و خاطرنشان کرد : این برای نخستین بار است که یک کتاب آموزشی در حوزه‌ موسیقی ایرانی به زبان انگلیسی چاپ می‌شود .


وی ادامه داد : این اثر مکتوب در راستای تکمیل کتاب « شیوه نوین آموختن تار و سه‌تار » که در سال 1372 منتشر شد ، نوشته شده است .

شناخت موسیقی دستگاهی ایران (بخش سوم)

تفسیر گوشه در موسیقی دستگاهی 


گفتیم ؛ جمله و قالب آهنگینی که دارای ساختاری مستقل و نمادین است « گوشه » نامیده می شود .

یک « گوشه » ی موسیقایی ، همانند یک بسته غذایی آماده به طبخی است که این بسته را میشود با اضافه کردن کمی چاشنی ، سرو کرد ( البته اغلب اوقات مواد این بسته احتیاج به  اعمال سلیقه و ذوق بیشتر آشپز دارد تا لذیذتر شود ، البته این مثال خیلی کلی است و  در ادامه انواع  گوشه ها را تفسیر می کنیم )  این جملات و ساختار های آهنگین ، در طول تاریخ و در زمانهای مختلف شکل گرفته و به ما رسیده اند ، و همانند اقیانوسی است که در بیکران آن ، مجریان موسیقی مجال غوص و کشف تازه ها ، به منظور بیان احساسات و انتقال پیام می یابند . 


انواع گوشه ها


گو شه های ملودیک ( دو نوع )
الف : نوع اول ، جملاتی هستند که دارای یک روند جمله بندی خاص و نسبتا ثابت هستند.
که برای" یک مایه ی خاص "طراحی و اجرا می شوند . و نمی توان ساختار جمله بندی آنها را تغییر داد و یا به هم ریخت به مانند یک تصنیف یا قطعه موسیقایی از پیش ساخته شده ، که باید آن را همانگونه که ساخته شده اجرا کرد. البته مو تیف ها و یا کلمات را می شود تکرار کرد و یا زینت، تحریر و از این دست را به آن افزود.
{ مثال : دیلمان در دشتی  و یا بختیاری در همایون و یا صدری در افشار و ...}


ب : نوع دوم ملودیک ها ، همان ویژه گی دسته بالا را دارند ، که البته می شود آنها را به مایه های دیگر نیز منتقل کرد . به طبع ، در این صورت حال و هوای آن مایه را به خود میگیرند.
{ مثال : جامه دران در همایون ، افشار ، بیات ترک و بیات اصفهان اجرا می شود و یا بسته نگار   که در مایه های مختلف اجرا می شود و حاجی حسنی در چهارگاه ، سه گاه ، افشار، و ...} .

گوشه های ریتمیک
در ساختار آنها ریتم شکل دهنده قالب آن است ، و نه جمله بندی ؛ به این معنا که یک الگوی ریتمیک در محدوده ای از نتها می نشیند و البته در هر مایه و منطقه ی صوتی ، قابلیت اجرا دارد.  البته ذوق و قریحهْ مجری آن ، در تطبیق گوشه با جای اجرای آن و در نهایت، زیبا و مؤثر بودن حالت آن نقش دارد .     
{مثال : کرشمه و زنگوله و مجلس افروز و ...}
 
گوشه های تئوریک

در ساختار گوشه های تئوریک قوانینی حاکم است که برای شناخت و  اجرای  آنها ،  باید قوانین ساختاریشان را دانست. به این معنا که چند شرط کلی را در آن لحاظ  کنیم( مانند نت شاهد

 [ نت محوری] ، نت ایست موقت [ نتی که اگر در بین اجرای جملات روی آن توقف کنیم ، جمله تا آنجا معنی دار هست ، اما کامل نشده ، به مانند اتمام یک مصرع از یک بیت و یا اتمام یک بیت از یک غزل] ، نت ایست [نتی که جمله با آن تمام می شود]، روند کلی حرکت جمله ی اول [شروع جمله بالا رونده باشد یا پایین رونده  و یا از نت محوری آغاز شود ] ، و ... )بنابر این ، با درنظرگرفتن قوانین ساختاری و شروط آن،به دلخواه آهنگ( ملودی )و یا ریتم و زمان بندی در آن اعمال میکنیم .  علاوه بر اینکه در محدوده ی نت های گوشه های تئوریک، می توان گوشه های ریتمیک و ملودیک دسته دوم را اجرا کرد،بنابراین در یک گوشه ی متریک می شود بسیار گردش کرد و ملودی ساخت.

( خلاقیت و قریحه در پردازش و پرورش اینگونه گوشه ها، بسیار تاثیر دارند ) .

{ مثال : درآمد همه ی مایه ها ، حجاز در ابوعطا ، بیات راجه در همایون و افشار و بیات اصفهان ، زابل در سه گاه و چهارگاه ، ... }.

گوشه های متریک

همان  ویژه گی های گوشه های تئوریک را دارند جز اینکه در این دسته از  گوشه ها ، فواصل بین درجات آنها مخصوص به خودشان است . به این دسته از گوشه ها « مقامی » نیز می گویند ، چرا که دارای یک  مقام خاص به خود هستند . یکی از مهم ترین کاربرد های  گوشه های متریک نقش ( پل ) بودن است . یعنی از آنها به عنوان پل استفاده کنیم تا از یک مایه به مایه ای دیگر برویم . 

( که لازمه این امر شناخت ویژه گی های تئوریک و ماهیت آنها می باشد ).

علاوه بر اینکه در محدوده ی نت های گوشه های متریک ، می توان گوشه های ریتمیک و ملودیک دسته دوم را اجرا کرد،بنابراین در یک گوشه ی متریک می شود بسیار گردش کردوملودی ساخت.

(خلاقیت و قریحه در پردازش و پرورش اینگونه گوشه ها ، بسیار تاثیر دارند ) .

{ مثال : "دلکش" که می تواند در ادامه ماهور و یا بیات ترک بیاید و ماهور یا بیات ترک را به شور وصل کند و گوشه های ریتمیک مانند کرشمه و یا گوشه های ملودیک دسته دوم مانند بسته نگار در آن اجرا شود . " گوشه ی عراق " در مایه افشار که می توان به واسطه آن به بیات ترک یا مخالف سه گاه یا ... وارد شد  و یا در دل آن گوشه های ریتمیک یا ملودیک دسته دوم را اجرا کرد .

"مخالف" در سه گاه که میتوان از آن به بیات اصفهان و یا شوشتری و چکاوک در همایون داخل شد و همچنین گوشه های ریتمیک مانند کرشمه و ملودیک دسته دوم مانند حاجی حسنی را در آن اجرا کرد } .


(( در فرصتی دیگر ، به تفصیل گوشه های کاربردی و مهم تر را در مایه های موسیقی ، تحلیل و واکاوی می کنیم )).